Guzik btrm006505

Polski guzik liberyjny - austriackiej produkcji (herb na tarczy herbowej)
© buttonarium.eu

Awers przedstawia Wielki herb rodziny Sapiehów, czyli magnackiego rodu książęcego herbu Lis (odmienny) pochodzenia litewskiego, nad herbem widnieje książęca korona rangowa, na obrzeżu guzika brak wypukłego rantu.

Ciekawostka
W Buttonarium występują trzy guziki o całkowicie odmiennej kolejności położenia godeł w górnych polach tarczy - porównaj guziki: btrm000277 oraz btrm000521.

 Wikipedia.pl - Lis (herb szlachecki)
 Wikipedia.pl - Sapiehowie herbu Lis
 Wikipedia.pl - Polskie rody książęce

Rewers sygnowany: FRIEDRICH ARLT & COMP IN WIEN (popiersie ptaka) FEIN UNIFORM.

Przeznaczenie i datowanie - ogólnie
Guziki liberyjne spotykano tylko przy niektórych typach liberii. Można przypuszczać, że szykowne guziki liberyjne zdobiły przede wszystkim barwne liberie paradne, i to jedynie reprezentacyjnej służby dworskiej, które czasami noszone były tylko na wyjątkowe okazje. W Europie barwne liberie paradne, zdobione szykownymi i cennymi guzikami, zaczęły być modne w II połowie XVIII wieku, a w XIX wieku były już stosunkowo popularne. Postęp techniczny spowodował obniżkę cen guzików, co wpłynęło na większą ich dostępności, a co za tym idzie i popularność. Liberie były w powszechnym użytku do wybuchu I wojny światowej, a gdzieniegdzie aż do wybuchu II wojny. Do czasów współczesnych liberie przetrwały w renomowanych hotelach, kasynach, klubach, restauracjach itp. Więcej informacji na temat liberii można znaleźć w artykule: www.buttonarium.eu - Guziki liberyjne, zbiór informacji

Podstawowe rodzaje guzików liberyjnych:

• guziki z herbem wraz z różnymi jego elementami: godłem heraldycznym, tarczą herbową, koroną rangową, klejnotem, zawołaniem, orderem, dewizą oraz trzymaczami;
• guziki z samym godłem heraldycznym;
• guziki z monogramem (prostym lub złożonym) z koroną lub bez korony rangowej;
• guziki z samą koroną rangową.

Ciekawostka
Warto też wspomnieć o guzikach liberyjnych w wersji małżeńskiej. Na takich guzikach umieszczano najczęściej herby dwóch rodów, z których pochodzili małżonkowie, często zaznaczając pozycję każdej z rodzin poprzez dodanie odpowiedniej korony rangowej. Spotyka się również guziki na których zamiast herbów dwóch rodzin umieszczono monogramy wraz z przynależnymi im koronami rangowymi.

Źródła
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z herbem na tarczy herbowej
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z herbem bez tarczy herbowej
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z monogramem i koroną rangową
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z monogramem bez korony rangowej
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki z samą koroną rangową
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska - guziki w wersji małżeńskiej
 GUZIKI LIBERYJNE KATALOG, Elbląg 1988
 Zajchowski Zb. - Guziki herbowe . cz.1, Elbląg 2008
 Zajchowski Zb. - Guziki herbowe . cz.2, Elbląg 2013
 www.buttonarium.eu - Guziki liberyjne, zbiór informacji