Guzik btrm008016
| Właściciel: | sold |
| Kraj: | Polska |
| Okres historyczny: | II Rzeczpospolita (Polska) |
| Znaleziono: | b.d. |
| Materiał awersu: | alpaka |
| Materiał rewersu: | mosiądz |
| Wykończenie: | brak |
| Sygnowanie: | MARS |
| Wytwórca: | GRABSKI Br. (Łódź) |
| Średnica: | 22.1 mm |
| Typ uszka: | drut |
| Rant: | ●-|- |
| Profil: | (( - dwuwarstwowy, wypukło-wklęsły |
Występujące elementy
- tarcza
Przeznaczenie
- urzędniczy
Polski guzik urzędniczy z okresu II RP
© buttonarium.eu
Awers przedstawia tarczę herbową, na której widnieje herb Łodzi (łódź z wiosłem na wodzie), na obrzeżu guzika znajduje się pojedynczy, wypukły rant.
Ciekawostka
Tarcza herbu miejskiego była najczęściej zwieńczona koroną typu muralis, ilość baszt określała rangę (wielkość) miasta:
- miasta mniejsze - trzy baszty,
- miasta większe - cztery baszty,
- miasta stołeczne - cztery lub pięć baszt.
Rewers sygnowany: MARS B.G.Ł. .
Przeznaczenie i datowanie
Guzik mógł należeć do urzędnika magistratu (urząd miasta), ale równie dobrze do funkcjonariusza służb miejskich lub pracownika spółki komunalnej.
Źródła
Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska Podobne guziki na stronie Исторические пуговицы
Boczkowski W., Jaroszyński-Wolfram M., Gładki K. - GUZIKI Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 1999 Kustowski W. - POLSKIE GUZIKI REGULAMINOWE NIEWOJSKOWE od 1918 roku, Kraków 2014
Wikipedia.pl - Corona muralis Wikipedia.pl - Herb Łodzi Wikipedia.pl - Herb miejski Wikipedia.pl - Magistrat
www.ngw.nl/heraldrywiki/index.php - Poland, Polish Counties
Bronisław Grabski (1891-1969), w 1921 roku założył zakłady przemysłowe produkujące m.in. guziki. Zakłady te mieściły się w Łodzi na ul. Zakątnej 59/61. Grabski był jednym z głównych producentów guzików dla Wojska Polskiego w okresie II Rzeczypospolitej (ok. 40 mln. szt.), artykułów strzeleckich, wyszkoleniowych, sprzętu do konserwacji broni, artykułów grawerskich (odznaki), artykułów fibrowych i skórzanych, hafciarskich i pasmanteryjnych oraz wszelkiego ekwipunku mundurowego i taborowego.
Ciekawostki
● W Spisie abonentów Sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.[1], na stronie 946 podano adresy i numery telefonów Bronisława Grabskiego:
- do zakładu: ul. Pogonowskiego 59/61, tel. 1 38 53
- mieszkania: ul. Kopernika 6, tel. 1 61 83[2].
● W 1936 roku zmieniono nazwę ulicy z Zakątnej na ulicę kapitana Stefana Pogonowskiego[3] - bohatera wojny polsko-radzieckiej 1920 roku. W 1945 roku, z powodów politycznych, musiano powrócić do nazwy Zakątna, ale za to w 1993 roku ponownie przywrócono nazwę kpt. Pogonowskiego[4].
● Oprócz sygnatur, na rewersie pojawiał się niekiedy rok produkcji (poniżej uszka), czasami był to pełny rok (np. 1934), a czasami tylko dwie ostatnie cyfry (np. 39). Powyżej uszka umieszczano kolejny numer matrycy - najczęściej w lustrzanym odbiciu.
● Na podstawie zarządzenia Przewodniczącego Miejskiej Komisji do spraw upaństwowienia przedsiębiorstw na m. Łódź z dnia 25 października 1946 r. ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Zarządu Miejskiego w Łodzi Nr. 10, poz. V. z dnia 18 grudnia 1946 r. zakłady Bronisława Grabskiego przeszły na własność państwa[5], po jakimś czasie przemianowano je na Łódzkie Zakłady Przemysłu Guzikarsko-Galanteryjnego. Początkowo używano starych matryc rewersów, co za tym idzie na guzikach widniały jeszcze sygnatury Grabskiego, później zmieniono sygnatury na ŁZG wraz z kolejnym numerem matrycy - najczęściej w lustrzanym odbiciu (patrz: ŁZG)
Źródła[1]Spis abonentów Sieci telefonicznych Państwowych i Koncesjonowanych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) na 1939 r.[2]Pozycja [1] - strona 946[3]Wikipedia.pl - Stefan Pogonowski[4]Wikipedia.pl - Polesie (dzielnica Łodzi)[5]MONITOR POLSKI. Dziennik urzędowy RP. Warszawa, dnia 30 kwietnia 1948 r. - strona 6, pozycja 246 Polskie guziki wojskowe w XX wieku - Katalog z wystawy, Elbląg 1988
Przy opracowaniu opisu wykorzystano informacje od użytkowników oraz wnioski z analizy guzików w Buttonarium.
Jeśli chciałbyś coś dodać do tego opisu, to napisz poniżej komentarz. Nie zapomnij podać źródeł tych informacji.