Właściciel: | Borys |
Kraj: | Polska |
Okres historyczny: | Księstwo Warszawskie (Polska) |
Znaleziono: | Ukraina |
Materiał awersu: | mosiądz |
Materiał rewersu: | g.jednorodny |
Wykończenie: | srebrzony |
Sygnowanie: | MUNCHHEIMER? |
Wytwórca: | MUNCHHEIMER ? |
Średnica: | 14.0 mm |
Typ uszka: | drut |
Rant: | ●-|| |
Profil: | | - jednowarstwowy, płaski |
Polski guzik wojskowy dla Sztabu Placów z okresu Księstwa Warszawskiego
© buttonarium.eu
Awers przedstawia napis SZTAB PLACÓW umieszczony w dwóch laurowych wieńcach, na obrzeżu guzika umieszczono podwójny, wypukły rant.
Ciekawostka
Wieniec laurowy oznacza zwycięstwo, bohaterski czyn, chwałę, sławę, triumf, wieczność.
Rysunek awersu różni się od znanego z broszury Bagińskiego (porównaj Rys. 20).
Rewers sygnowany: MÜNCHHE . ARSZ 594 (sygnatura w owalu, część sygnatury "wyszła" poza obrys guzika).
Guzik znaleziono w okolicach Łucka na Ukrainie.
Przeznaczenie i datowanie
Wal. Bagiński opisuje ten guzik następująco: Guziki metalowe białe z wyrobionym wypukło naokoło laurem cienkim z napisem: SZTAB PALCÓW.
Ciekawostka
W okresie Księstwa Warszawskiego Sztab Placów był to rodzaj administracji wojskowej współpracującej z władzami lokalnymi, w skład której wchodzili Komendanci Placów.
Po wkroczeniu na ziemie polskie wojsk napoleońskich jesienią 1806 r. zaczęto stosować francuskie prawo wojenne, przewidujące ustanawianie w twierdzach lub w miastach o strategicznym znaczeniu komendantów placu, posiadających szeroką władzę wojskową.[1]
W książce J. Staszewskiego "Kaliski wysiłek zbrojny 1806-1813" opisano zadania Komendantów Placu: Mieli oni za zadanie sprawdzać oddziały przechodzące skąd i dokąd się udają, mieć nadzór nad aprowizacją armji, utrzymywać przy pomocy ponownie powołanej do służby gwardji narodowej ład i porządek, wyręczając wojsko linjowe we wszystkiem co się służby i garnizonowej tyczyło. Również jednym z głównych zadań komendanta placu było baczne dozorowanie stanu dróg i traktów, tudzież mostów aby „w jaknajlepszym utrzymane były stanie, a w przypadku zepsucia ich zarekwirować [winni] podprefekta, lub władze cywilne miejscowe, o przedsięwzięcie najdzielniejszych i najskuteczniejszych do ich naprawy sposobów[2].
W późniejszych latach odpowiednikiem Komendanta Placu był Dowódca Garnizonu.
Źródła
Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
[1]Wikipedia.pl - Gubernator
[2]Staszewski J. - Kaliski Wysiłek Zbrojny:1806-1813, Kalisz 1831
Bagiński Wal. - DAWNE GUZIKI POLSKIE, Kraków 1899
Boczkowski W., Jaroszyński-Wolfram M., Gładki K. - GUZIKI Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 1999
e-Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego - Gazeta Warszawska. 1830, nr 22 - informacja na pierwszej stronie
e-Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego - Kurjer Warszawski. 1830, nr 228 - informacja na pierwszej stronie
e-biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego - Przepisy ubiorów dla woysk i administracyow wojennych Xięstwa Warszawskiego, Warszawa 1810
e-biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego - Rozkaz dzienny do woyska polskiego w kwaterze główney w Warszawie dnia 6/18 grudnia 1816 / (podpisano) naczelny wódz Konstanty W. X. R., zgodno z oryginałem generał, szef sztabu głównego Toliński.
Gembarzewski Br. - Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od 1717 do 1831, Warszawa 1925
Gembarzewski Br. - Wojsko polskie : Królestwo Polskie : 1815-1830, Warszawa 1903
Krupop D. - GUZIKI MUNDUROWE 1792-1945 tom 1, Łódź 2011
Wikipedia.pl - Armia Księstwa Warszawskiego
Wikipedia.pl - Księstwo Warszawskie
Wikipedia.pl - Mundur Armii Księstwa Warszawskiego
www.ojczyzna-suwalszczyzna.pl - Guziki wojskowe z okresu Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego