Guzik btrm003313

Polski guzik wojskowy (wzór 1919)
© buttonarium.eu

Awers przedstawia orła w koronie zamkniętej z krzyżykiem na samej górze, z głową zwróconą w swoją prawą stronę oraz ze skrzydłami skierowanymi ku górze. Na skrzydłach orła nie występują ani tzw. przepaska, ani rozety z piór przypominające pięcioramienne gwiazdy. Na obrzeżu guzika znajdują się przeważnie dwa lub trzy schodkowe okręgi.

Rewers - brak zdjęcia rewersu.

Przeznaczenie i datowanie
Guzik ten jest określany mianem wzór 1919, wprowadzono go Przepisem Ubioru Polowego Wojsk Polskich, który został zatwierdzony Dekretem Wodza Naczelnego z dnia z 1 listopada 1919 roku. Guziki te były przeznaczone dla oficerów, urzędników wojskowych, podoficerów i szeregowych wszelkich rodzajów broni oprócz Marynarki Wojennej. Wspomniany wyżej Przepis, w części opisowej, mówi o guzikach metalowych z orzełkiem państwowym.
Guziki tego wzoru były płaskie, puste w środku, przeważnie wykonane z dwóch cienkich cynkowych blaszek, zdarzały się rewersy wykonane z blaszki stalowej i najczęściej nie posiadały sygnatur wytwórcy. Uszka wykonywano w nich z cienkiego stalowego drutu i były częściowo ruchome. Małe guziki zamiast uszka miały niekiedy dwie ostro zakończone blaszki, guziki te były przeznaczone do mocowania paska przy czapce. Rysunek orła powinien być zgodny z rysunkiem zamieszczonym w ww. Przepisie, ale spotyka się bardzo wiele jego odmian, niekiedy znacznie różniących się od siebie. Spotykane są guziki na których orzeł umieszczony jest w dwóch lub trzech, schodkowo okładających się, okręgach. Znane są guziki w trzech głównych rozmiarach: ~15 mm (najczęściej czapkowe), ~22 mm oraz ~23,5 mm (najprawdopodobniej płaszczowe).
Kolejny wzór guzika wprowadzono w 1927 roku i jest on określany mianem wzór 1927.

Źródła
 Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
 Almanach oficerski na rok 1923/24, Warszawa 1923 - patrz: strona 216 (218) - Przepis ubioru polowego W.P.
 Boczkowski W., Jaroszyński-Wolfram M., Gładki K. - GUZIKI Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 1999
 POLSKIE GUZIKI WOJSKOWE w XX wieku, Elbląg 1988
 Um-1. Przepis ubioru polowego Wojsk Polskich r. 1919, Główna Księgarnia Wojskowa, Warszawa 1920
 Wikipedia.pl - Mundur bojowy wz. 1919
 Wikipedia.pl - Mundur codzienny wz. 1919
 Wikipedia.pl - Mundur garnizonowy wz. 1919
 Wikipedia.pl - Mundur salonowy wz. 1919
 Wikipedia.pl - Mundur służbowy wz. 1919
 Wikipedia.pl - Mundur Wojska Polskiego II RP
 Wikipedia.pl - Polski mundur wojskowy
 Wikipedia.pl - Polski orzeł wojskowy
 Wikipedia.pl - Wojsko Polskie (II RP)