Wczoraj, pomimo mrozu i śniegu (13 marca, a tutaj -4°C i około 15-20 cm śniegu), udałem się na małą pieszą wycieczkę po swojej okolicy i zawędrowałem na Cmentarz Ewangelicko-Reformowany przy ul. Żytniej 42 w Warszawie, który został założony w 1792 roku za czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (patrz załączone zdjęcie tablicy na samym dole tego postu).
Mapa | Wikipedia | www |
Znajduje się tam nagrobek rodziny Munchheimerów, który przedstawiają poniższe zdjęcia.
Sam pomnik
Płyta główna od przodu
Dolny napis od przodu
Dolny napis z prawej strony pomnika
Dla zainteresowanych podaję dokładną lokalizację grobu:
Sektor: K1
Rząd: 1
Numer: 6
Jak się wejdzie na cmentarz od strony ul. Żytniej, to po lewej stronie znajduje się dokładna mapa cmentarza. Z grubsza mówiąc, cmentarz ma kształt lustrzanego odbicia dużej litery L, pomnik znajduje się dokładnie na połączeniu dłuższej i krótszej kreski od strony wewnętrznej litery.
Pomnik został poddany renowacji, przed renowacją wyglądał tak.
Tablica od strony ulicy Młynarskiej informująca o założeniu cmentarza
Podczas dalszej części spaceru, na tym samym cmentarzu, odnalazłem nagrobek rodziny Mass, który został zaprezentowany na poniższych zdjęciach.
Sam pomnik (z tyłu pomnika widać mur cmentarny, a za murem znajduje się ul. Młynarska, te budynki widoczne w tle stoją już po drugiej stronie ulicy)
Płyta główna od przodu
Lewa część dolnego napisu od przodu
Prawa część dolnego napisu od przodu
Lewa strona pomnika
Tył pomnika
Prawa strona pomnika
Dla zainteresowanych podaję dokładną lokalizację grobu:
Sektor: E
Rząd: 4
Numer: 4
Jak się wejdzie na cmentarz od strony ul. Żytniej, to po lewej stronie znajduje się dokładna mapa cmentarza. Z grubsza mówiąc, cmentarz ma kształt lustrzanego odbicia dużej litery L, pomnik znajduje się dokładnie po środku krótszej kreski tworzącej literę.
Podczas dalszej części spaceru musiałem udać się na sąsiedni cmentarz (ok. 400 metrów od bramy do bramy), a pogoda stale się pogarszała (13 marca, a tutaj -4°C i około 15-20 cm śniegu). Tym razem poszedłem na Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie przy ul. Młynarskiej 54/56/58 w Warszawie, który został założony w 1792 roku za czasów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (patrz załączone zdjęcie tablicy na samym dole tej części).
Mapa | Wikipedia | www |
W tej nekropolii odnalazłem miejsce pochówków rodziny Biertumpfel, które zostało zaprezentowane na poniższych zdjęciach.
Sam pomnik w otoczeniu grobów rodziny (rodziców?)
Górne napisy od przodu
Płyta główna od przodu
Dolne napisy od przodu
Górne napisy z lewej strony pomnika
Napisy na wysokości płyty głównej z lewej strony pomnika
Wokół pomnika, który zaprezentowałem powyżej znajduje się jeszcze kilka grobów z tym samym nazwiskiem, niestety warunki pogodowe nie pozwoliły na wykonanie sensownych zdjęć (zmarznięta powłoka śnieżna). Za jakiś czas udam się tam jeszcze raz i zamieszczę w tym wątku pozostałe zdjęcia nagrobków tej rodziny.
Dla zainteresowanych podaję dokładną lokalizację grobu:
Sektor: Al12
Rząd: 1
Numer: 24
Jak się wejdzie na cmentarz od strony ul. Młynarskiej, to na wprost (bokiem do wejścia) znajduje się dokładna mapa cmentarza. Z grubsza mówiąc miejsce pochówków znajduje się dokładnie 100 metrów w linii prostej na wprost wejścia na cmentarz.
Tablica od strony ulicy Młynarskiej informująca o założeniu cmentarza
Znalazłem ciekawe ogłoszenie prasowe:
Gazeta Warszawska No 206 z dnia 25 grudnia 1821 roku (wtorek)
oto i jego treść:
Zwróćcie uwagę na rodzaje guzików szkolnych oraz na ilość guzików gotowych z herbami
Źródło: e-Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=23118
A także drugie ogłoszenie
Gazeta Korrespondenta No 40 z dnia 11 marca 1822 roku (poniedziałek)
pierwsza część ogłoszenia - generalnie powtarza się w stosunku do tego z grudnia 1821 roku
druga część ogłoszenia - dokończenie w następnej szpalcie
Zwróćcie uwagę na to co jest napisane w podpisie: "młodszy", w tym wypadku Zygmuntowi chodziło o odróżnienie swoich wyrobów od wyrobów stryja Samuela Munchheimera.
Źródło: e-Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/plain-content?id=63652
To co zaraz napiszę, nie jest to zbyt istotna, jak dla kolekcjonerów guzików, informacja, ale może być istotna, jako ciekawostka oraz wytłumaczenie dlaczego rewersy guzików rodziny Münchheimerów były często tak bogato zdobione.
Wymieniona w tytule Ludwika Münchheimer (z domu Noch) urodziła się 13.05.1840 roku, a zmarła 25.09.1904 roku i była córką znanego pianisty, dyrygenta, pedagoga i kompozytora Ryszarda Nocha (1809-1887) oraz potomkiem posła Sejmu Czteroletniego zwanego Wielkim. Sejm ten obradował od 6.10.1788 roku do 29.05.1792 roku i tylko przypomnę, że głównym dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie w dniu 3.05.1791 roku nowej Konstytucji ustrojowej, zwanej Konstytucją 3 Maja.
Adam Münchheimer urodził się 23.12.1830 roku w Warszawie, z zmarł 28.01.1904 roku również w Warszawie. Był polskim kompozytorem, dyrygentem, skrzypkiem, pedagogiem oraz po śmierci Stanisława Moniuszki był dyrektorem warszawskiej opery, czyli obecnie Teatr Wielki — Opera Narodowa w Warszawie.
Ślub Ludwiki Noch z Adamem Münchheimerem odbył się dnia 14.05.1860 roku w Warszawie, w parafii św. Jana - obecnie Bazylika Archikatedralna pod wezwaniem męczeństwa św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście w Warszawie. Wychodzi na to, że przynajmniej jedno z nich było katolikiem, a biorąc pod uwagę czasy, kiedy doszło do tego ślubu, można śmiało przypuszczać, że obydwoje byli wyznania rzymsko-katolickiego, a nie mojżeszowego.
Prawdopodobnie od razu po ślubie Ludwika zarządzała wytwórnią guzików, gdyż nie podejrzewam, żeby Adam "miał do tego głowę".
Więcej na temat Adama Münchheimer można przeczytać tutaj.
Władysław Zygmunt MÜNCHHEIMER urodził się dnia 4.12.1837 roku, a zmarł dnia 23.12.1875 roku.
Jak się można domyślać, rodzina Münchheimerów należała do elity warszawskiej.
Poniżej prezentuję zdjęcia ze spaceru na Cmentarz Ewangelicko-Augsburski, który odbyłem 7 kwietnia 2018 r.