Właściciel: | bjar_1 |
Kraj: | Polska |
Okres historyczny: | I wojna światowa (Polska) |
Znaleziono: | b.d. |
Materiał awersu: | cynk |
Materiał rewersu: | g.jednorodny |
Wykończenie: | brak |
Sygnowanie: | PN |
Wytwórca: | PN (-) |
Średnica: | brak danych |
Typ uszka: | hak |
Rant: | ●--- |
Profil: | ( - jednowarstwowy, wypukły |
Polski hak mundurowy wzór 1917 przeznaczone dla Polskiej Siły Zbrojnej (polskiej produkcji)
© buttonarium.eu
Ciekawostka
Haki mundurowe służyły do podtrzymywania tzw. pasa głównego, na którym zawieszano część oporządzenia. Haki te przyszywano do płaszcza albo kurtki mundurowej na ich bokach (lekko z tyłu) aby przenieść część obciążenia z bioder na barki żołnierza.
Awers przedstawia orła w koronie zamkniętej. Rysunek orła: szyja i tułów tworzą całość, pióra w skrzydłach wyraźnie zarysowane, ogon składający się z pięciu pojedynczych piór.
Rewers - brak zdjęcia rewersu, ale hak sygnowany: PN.
Ciekawostka
Guziki tego wzoru były wytwarzane przez bardzo wielu wytwórców: polskich, austriackich oraz niemieckich, stąd różnią się od siebie konstrukcją oraz starannością wykonania. W ówczesnych przepisach była jedynie mowa, że guziki miały być: metalowe, biało matowe z orłem według wzoru z roku 1830. Na początku guziki wykonywano zgodnie z obowiązującymi przepisami, ale w późniejszym okresie zaczęto masowo produkować guziki o rysunku orła dalekim od wymaganego, stąd dzisiaj znana jest bardzo duża liczba ich odmian. Można więc spotkać np. guziki z koroną zarówno otwartą, jak i zamkniętą. Guziki te były wytwarzane o średnicach od 14 do 25 mm, z różnych blach: mosiężnych, cynkowych, stalowych oraz aluminiowych, niekiedy guziki te były dodatkowo: złocone, srebrzone, miedziowane, oksydowane, niklowane oraz malowane farbami ochronnymi.
Przeznaczenie i datowanie
Guzik ten był przeznaczony dla żołnierzy Polskiej Siły Zbrojnej (PSZ), czyli Polnische Wehrmacht, która powstała na mocy aktu z dnia 5 listopada 1916 roku o powołaniu regencyjnego Królestwa Polskiego, czyli Regentschaftskönigreich Polen. Polska Siła Zbrojna stanowiła siły zbrojne Królestwa Polskiego, początkowo była podporządkowana armii Cesarstwa Niemieckiego, jednak w dniu 12 października 1918 roku Rada Regencyjna ogłosiła przejęcie zwierzchniej władzy nad wojskiem, po jego zaprzysiężeniu na wierność państwu polskiemu i Radzie Regencyjnej - zaprzysiężenie to nastąpiło już 13 października 1918 r. W dniu 11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu część swojej władzy zwierzchniej, w zakresie obejmującym władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości szybko wprowadzono do użytku nowe polskie guziki wojskowe, tzw. wzór 1919.
Źródła
Podobne guziki na stronie Buttonarium Polska
Boczkowski W., Jaroszyński-Wolfram M., Gładki K. - GUZIKI Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa 1999
Wikipedia.pl - Akt 5 listopada
Wikipedia.pl - Armia Cesarstwa Niemieckiego
Wikipedia.pl - Godło Rzeczypospolitej Polskiej
Wikipedia.pl - Józef Piłsudski
Wikipedia.pl - Królestwo Polskie (1917-1918)
Wikipedia.pl - Polska Siła Zbrojna
Wikipedia.pl - Polski mundur wojskowy
Wikipedia.pl - Polski orzeł wojskowy
Wikipedia.pl - Rada Regencyjna
Paul Nagel z Berlina.